5.3.2Resultaten

De belangrijkste resultaten van dit hoofdstuk zijn:

1. Een monitoring te voorzien van de Vlaamse economie en zijn sectoren binnen internationaal perspectief. Het Vlaams Gewest blijft één van de meest performante regio’s (zie Figuur 1), maar qua groei (en dan vooral qua groei arbeidsproductiviteit) loopt het achter (zie Figuur 2).

Figuur 1. Arbeidsproductiviteit (TW per uur, in 2020)

IerlandLuxemburgBrussels GewestDenemarkenBelgiëZwedenVlaams GewestFrankrijkNederlandWaals GewestDuitslandOostenrijkFinlandItaliëSpanjeCyprusSloveniëSlovakijeMaltaTsjechiëGriekenlandPortugalEstlandLitouwenHongarijePolenKroatiëLetlandRoemeniëBulgarije€ 0€ 10€ 20€ 30€ 40€ 50€ 60€ 70€ 80In duizendtallenIerlandLuxemburgBrussels GewestDenemarkenBelgiëZwedenVlaams GewestFrankrijkNederlandWaals GewestDuitslandOostenrijkFinlandItaliëSpanjeCyprusSloveniëSlovakijeMaltaTsjechiëGriekenlandPortugalEstlandLitouwenHongarijePolenKroatiëLetlandRoemeniëBulgarije01020304050607080lab_prod_h_r: € 75 IerlandLuxemburgBrussels GewestDenemarkenBelgiëZwedenVlaams GewestFrankrijkNederlandWaals GewestDuitslandOostenrijkFinlandItaliëSpanjeCyprusSloveniëSlovakijeMaltaTsjechiëGriekenlandPortugalEstlandLitouwenHongarijePolenKroatiëLetlandRoemeniëBulgarije€ 0€ 10€ 20€ 30€ 40€ 50€ 60€ 70€ 80In duizendtallenIerlandLuxemburgBrussels GewestDenemarkenBelgiëZwedenVlaams GewestFrankrijkNederlandWaals GewestDuitslandOostenrijkFinlandItaliëSpanjeCyprusSloveniëSlovakijeMaltaTsjechiëGriekenlandPortugalEstlandLitouwenHongarijePolenKroatiëLetlandRoemeniëBulgarije01020304050607080 IerlandLuxemburgBrussels GewestDenemarkenBelgiëZwedenVlaams GewestFrankrijkNederlandWaals GewestDuitslandOostenrijkFinlandItaliëSpanjeCyprusSloveniëSlovakijeMaltaTsjechiëGriekenlandPortugalEstlandLitouwenHongarijePolenKroatiëLetlandRoemeniëBulgarije€ 0€ 20€ 40€ 60€ 80In duizendtallenIerlandLuxemburgBrussels GewestDenemarkenBelgiëZwedenVlaams GewestFrankrijkNederlandWaals GewestDuitslandOostenrijkFinlandItaliëSpanjeCyprusSloveniëSlovakijeMaltaTsjechiëGriekenlandPortugalEstlandLitouwenHongarijePolenKroatiëLetlandRoemeniëBulgarije020406080

Figuur 2. Groei arbeidsproductiviteit (TW per uur, groei 2016-2020)

IerlandEstlandLitouwenRoemeniëLetlandPolenSlovakijeHongarijeTsjechiëSloveniëBulgarijeWaals GewestZwedenCyprusDenemarkenItaliëBelgiëOostenrijkVlaams GewestDuitslandFrankrijkPortugalBrussels GewestGriekenlandFinlandSpanjeLuxemburgMaltaNederlandKroatië-2%-1%0%1%2%3%4%5%6%7%8%Gemiddelde procentuele jaarlijkse groei tussen 2016-2020IerlandEstlandLitouwenRoemeniëLetlandPolenSlovakijeHongarijeTsjechiëSloveniëBulgarijeWaals GewestZwedenCyprusDenemarkenItaliëBelgiëOostenrijkVlaams GewestDuitslandFrankrijkPortugalBrussels GewestGriekenlandFinlandSpanjeLuxemburgMaltaNederlandKroatië-2-1012345678cagr_rlp: 4,12517% IerlandEstlandLitouwenRoemeniëLetlandPolenSlovakijeHongarijeTsjechiëSloveniëBulgarijeWaals GewestZwedenCyprusDenemarkenItaliëBelgiëOostenrijkVlaams GewestDuitslandFrankrijkPortugalBrussels GewestGriekenlandFinlandSpanjeLuxemburgMaltaNederlandKroatië-2%0%2%4%6%8%Gemiddelde procentuele jaarlijkse groei tussen 2016-2020IerlandEstlandLitouwenRoemeniëLetlandPolenSlovakijeHongarijeTsjechiëSloveniëBulgarijeWaals GewestZwedenCyprusDenemarkenItaliëBelgiëOostenrijkVlaams GewestDuitslandFrankrijkPortugalBrussels GewestGriekenlandFinlandSpanjeLuxemburgMaltaNederlandKroatië-202468 IerlandEstlandLitouwenRoemeniëLetlandPolenSlovakijeHongarijeTsjechiëSloveniëBulgarijeWaals GewestZwedenCyprusDenemarkenItaliëBelgiëOostenrijkVlaams GewestDuitslandFrankrijkPortugalBrussels GewestGriekenlandFinlandSpanjeLuxemburgMaltaNederlandKroatië-2%0%2%4%6%8%Gemiddelde procentuele jaarlijkse groei tussen 2016-2020IerlandEstlandLitouwenRoemeniëLetlandPolenSlovakijeHongarijeTsjechiëSloveniëBulgarijeWaals GewestZwedenCyprusDenemarkenItaliëBelgiëOostenrijkVlaams GewestDuitslandFrankrijkPortugalBrussels GewestGriekenlandFinlandSpanjeLuxemburgMaltaNederlandKroatië-202468

2. Het Vlaamse Gewest bevindt zich in de subtop van de EU qua arbeidsproductiviteit. Echter is de groei van deze arbeidsproductiviteit zeer beperkt. Vergeleken met de set van de hoog presterende benchmarkregio’s bevindt zowel het niveau van de Vlaamse arbeidsproductiviteit als de groei ervan zichin het midden van de groep. Het Vlaams Gewest springt qua arbeidsproductiviteit nipt over Helsinki-Uusimaa en qua arbeidsproductiviteit over o.a. Stuttgart en Oberbayern in vergelijking met het vorige monitoringrapport STORE-22-022.

Figuur 3. Arbeidsproductiviteit (TW per uur, in 2020)

HovedstadenStockholmBrussels GewestOberbayernUtrechtStuttgartVlaams GewestHelsinki-UusimaaSydsverigeNoord-BrabantKarlsruheTübingenWaals Gewest€ 0€ 10€ 20€ 30€ 40€ 50€ 60€ 70In duizendtallenHovedstadenStockholmBrussels GewestOberbayernUtrechtStuttgartVlaams GewestHelsinki-UusimaaSydsverigeNoord-BrabantKarlsruheTübingenWaals Gewest010203040506070lab_prod_h_r: € 67 HovedstadenStockholmBrussels GewestOberbayernUtrechtStuttgartVlaams GewestHelsinki-UusimaaSydsverigeNoord-BrabantKarlsruheTübingenWaals Gewest€ 0€ 10€ 20€ 30€ 40€ 50€ 60€ 70In duizendtallenHovedstadenStockholmBrussels GewestOberbayernUtrechtStuttgartVlaams GewestHelsinki-UusimaaSydsverigeNoord-BrabantKarlsruheTübingenWaals Gewest010203040506070 HovedstadenStockholmBrussels GewestOberbayernUtrechtStuttgartVlaams GewestHelsinki-UusimaaSydsverigeNoord-BrabantKarlsruheTübingenWaals Gewest€ 0€ 20€ 40€ 60In duizendtallenHovedstadenStockholmBrussels GewestOberbayernUtrechtStuttgartVlaams GewestHelsinki-UusimaaSydsverigeNoord-BrabantKarlsruheTübingenWaals Gewest0204060

Figuur 4. Groei arbeidsproductiviteit (TW per uur, groei 2016-2020)

Waals GewestSydsverigeStockholmHovedstadenTübingenKarlsruheVlaams GewestStuttgartBrussels GewestOberbayernHelsinki-UusimaaNoord-BrabantUtrecht-0,50%0,00%0,50%1,00%1,50%2,00%Gemiddelde procentuele jaarlijkse groei tussen 2016-2020Waals GewestSydsverigeStockholmHovedstadenTübingenKarlsruheVlaams GewestStuttgartBrussels GewestOberbayernHelsinki-UusimaaNoord-BrabantUtrecht-0,500,000,501,001,502,00cagr_rlp: 2,043448% Waals GewestSydsverigeStockholmHovedstadenTübingenKarlsruheVlaams GewestStuttgartBrussels GewestOberbayernHelsinki-UusimaaNoord-BrabantUtrecht-0,50%0,00%0,50%1,00%1,50%2,00%Gemiddelde procentuele jaarlijkse groei tussen 2016-2020Waals GewestSydsverigeStockholmHovedstadenTübingenKarlsruheVlaams GewestStuttgartBrussels GewestOberbayernHelsinki-UusimaaNoord-BrabantUtrecht-0,500,000,501,001,502,00 Waals GewestSydsverigeStockholmHovedstadenTübingenKarlsruheVlaams GewestStuttgartBrussels GewestOberbayernHelsinki-UusimaaNoord-BrabantUtrecht-0,50%0,00%0,50%1,00%1,50%2,00%Gemiddelde procentuele jaarlijkse groei tussen 2016-2020Waals GewestSydsverigeStockholmHovedstadenTübingenKarlsruheVlaams GewestStuttgartBrussels GewestOberbayernHelsinki-UusimaaNoord-BrabantUtrecht-0,500,000,501,001,502,00

3. In termen van toegevoegde waarde zijn Handel; Transport & opslag; Horeca (19%), Overheid; Onderwijs; Zorg en welzijn (19%), Zakelijke diensten (17%), Industrie (17%) en Onroerend goed (10%) de meeste dominante sectoren. In vergelijking met het voorgaande monitoringrapport STORE-22-002 valt het op dat Overheid; Onderwijs; Zorg en welzijn even groot wordt als Handel; Transport & opslag; Horeca. De sterkste groeiers zijn Informatie & Communicatie, Onroerend goed, Zakelijke diensten, Financiële diensten en de Bouw. In termen van tewerkstelling zijn Overheid; Onderwijs; Zorg en Welzijn (24%), Zakelijke diensten (23%), Handel; Transport & Opslag; Horeca (21%) en Industrie (12%) de grootste sectoren. De sterkste groeiers zijn Informatie & communicatie; Landbouw, Bosbouw & Visserij; Onroerend goed; Delfstoffen, energie, water en afval; en Bouw. 

4. De shift-share analyse bestudeert het verschil tussen het werkelijke Vlaamse BBP en het hypothetische Vlaamse BBP indien de Vlaamse economie eenzelfde productiviteitsgroei door zou maken als de benchmarkeconomie. Dit toont aan dat het werkelijke Vlaamse BBP €3.5 miljard (1.7%) hoger geweest zou zijn indien de Vlaamse economie de Europese productiviteitsstijgingen had kunnen volgen. We doen het echter wel beter dan de set van innovatie landen, maar niet t.o.v. de set van innovatieve regio’s. In de nulmeting bedroeg dit hypothetisch verschil ‘slechts’ twee à drie miljard Euro. Het standaard- of totaaleffect bestaat uit twee componenten (een structureel en een dynamisch effect), en wordt hoofdzakelijk gedreven door de dynamische component. Deze term is negatief indien de arbeidsproductiviteit in de Vlaamse sector minder gestegen is dan de arbeidsproductiviteit van diezelfde sector in de benchmarkgroep. Ten opzichte van de innovatieve landen/regio’s is het Vlaamse Gewest meer actief in sectoren die een bovengemiddelde internationale productiviteitsstijging kennen, zoals aangegeven door een positieve structurele term.

5. I.v.m. de benchmarkeconomieën is Vlaanderen meer gespecialiseerd (d.i. een relatief groter marktaandeel in deze sector ten opzichte van de benchmarkeconomie) in Zakelijke diensten en de Bouw. Internationaal gezien is Informatie & Communicatie de grootste groeisector (zie Figuur 5). De groei van de Vlaamse sector Informatie & Communicatie ligt hoger dan de groei van die sector in de benchmarkeconomieën.

Figuur 5. Internationale groeisectoren en specialisatie-index

-4%-3%-2%-1%0%1%2%3%4%5%6%Gemiddelde jaarlijkse groei in toegevoegde waarde voor de EU27(2016-2020)00,20,40,60,811,21,41,6Specialisatie-indexLandbouw, bosbouw & visserijDelfstoffen; Energie, water en afvalIndustrieBouwHandel; Transport & opslag; HorecaInformatie & CommunicatieFinanciële dienstenOnroerend goedZakelijke dienstenOverheid; Onderwijs; Zorg en welzijnCultuur, sport en recreatie; overige diensten -4%-2%0%2%4%6%Gemiddelde jaarlijkse groei in toegevoegde waarde voor de EU27(2016-2020)00,20,40,60,811,21,41,6Specialisatie-indexLandbouw, bosbouw & visserijDelfstoffen; Energie, water en afvalIndustrieBouwHandel; Transport & opslag; HorecaInformatie & CommunicatieFinanciële dienstenOnroerend goedZakelijke dienstenOverheid; Onderwijs; Zorg en welzijnCultuur, sport en recreatie; overige diensten -4%-2%0%2%4%6%Gemiddelde jaarlijkse groei in toegevoegde waarde voor de EU27(2016-2020)00,511,5Specialisatie-indexLandbouw, bosbouw & visserijDelfstoffen; Energie, water en afvalIndustrieBouwHandel; Transport & opslag; HorecaInformatie & CommunicatieFinanciële dienstenOnroerend goedZakelijke dienstenOverheid; Onderwijs; Zorg en welzijnCultuur, sport en recreatie; overige diensten

6. Vlaanderen bevindt zich zowel qua O&O-intensiteit als de toename van deze O&O-intensiteit aan de top van de EU (zie Figuren 6 en 7). In 2020 bedraagt de Vlaamse O&O-intensiteit (3.6%) opnieuw meer dan de vooropgestelde Europese norm van 3%. Het doel van toegenomen O&O-uitgaven is om de hoge arbeidsproductiviteit verder te doen toenemen. Ondanks de beperkte arbeidsproductiviteitsgroei, vinden Bormans, Czarnitzki & Konings (2021) wel evidentie dat Vlaamse O&O-subsidies leiden tot positieve input- en outputadditionaliteit.

Figuur 6. Arbeidsproductiviteit versus O&O-intensiteit

€ 0€ 10€ 20€ 30€ 40€ 50€ 60€ 70€ 80Arbeidsproductiviteit (toegevoegde waarde per uur, in duizend Euro)0%0.5%1%1.5%2%2.5%3%3.5%4%4.5%5%O&O-intensiteit in procenten (in 2020)OostenrijkBelgiëBulgarijeBrussels GewestCyprusTsjechiëDuitslandDenemarkenEstlandGriekenlandSpanjeFinlandFrankrijkKroatiëHongarijeIerlandItaliëLitouwenLuxemburgLetlandMaltaNederlandPolenPortugalRoemeniëZwedenSloveniëSlovakijeVlaams GewestWaals GewestIerland: 1,23% / € 75 € 0€ 10€ 20€ 30€ 40€ 50€ 60€ 70€ 80Arbeidsproductiviteit (toegevoegde waarde per uur, in duizend Euro)0%1%2%3%4%5%O&O-intensiteit in procenten (in 2020)OostenrijkBelgiëBulgarijeBrussels GewestCyprusTsjechiëDuitslandDenemarkenEstlandGriekenlandSpanjeFinlandFrankrijkKroatiëHongarijeIerlandItaliëLitouwenLuxemburgLetlandMaltaNederlandPolenPortugalRoemeniëZwedenSloveniëSlovakijeVlaams GewestWaals Gewest € 0€ 20€ 40€ 60€ 80Arbeidsproductiviteit (toegevoegde waarde per uur, in duizend Euro)0%1%2%3%4%5%O&O-intensiteit in procenten (in 2020)OostenrijkBelgiëBulgarijeBrussels GewestCyprusTsjechiëDuitslandDenemarkenEstlandGriekenlandSpanjeFinlandFrankrijkKroatiëHongarijeIerlandItaliëLitouwenLuxemburgLetlandMaltaNederlandPolenPortugalRoemeniëZwedenSloveniëSlovakijeVlaams GewestWaals Gewest

Figuur 7. Groei arbeidsproductiviteit versus groei O&O-intensiteit

-2%-1%0%1%2%3%4%5%6%7%8%Gemiddelde procentuele jaarlijkse groei in arbeidsproductiviteit (2016-2020)-0,2-0,100,10,20,30,40,50,60,70,80,9Verandering in O&O-intensiteit in procentpunt (2016-2020)OostenrijkBelgiëBulgarijeBrussels GewestCyprusTsjechiëDuitslandDenemarkenEstlandGriekenlandSpanjeFinlandFrankrijkKroatiëHongarijeIerlandItaliëLitouwenLuxemburgLetlandMaltaNederlandPolenPortugalRoemeniëZwedenSloveniëSlovakijeVlaams GewestWaals GewestIerland: 0,05 / 7,329642% -2%0%2%4%6%8%Gemiddelde procentuele jaarlijkse groei in arbeidsproductiviteit (2016-2020)-0,200,20,40,60,8Verandering in O&O-intensiteit in procentpunt (2016-2020)OostenrijkBelgiëBulgarijeBrussels GewestCyprusTsjechiëDuitslandDenemarkenEstlandGriekenlandSpanjeFinlandFrankrijkKroatiëHongarijeIerlandItaliëLitouwenLuxemburgLetlandMaltaNederlandPolenPortugalRoemeniëZwedenSloveniëSlovakijeVlaams GewestWaals Gewest -2%0%2%4%6%8%Gemiddelde procentuele jaarlijkse groei in arbeidsproductiviteit (2016-2020)-0,200,20,40,60,8Verandering in O&O-intensiteit in procentpunt (2016-2020)OostenrijkBelgiëBulgarijeBrussels GewestCyprusTsjechiëDuitslandDenemarkenEstlandGriekenlandSpanjeFinlandFrankrijkKroatiëHongarijeIerlandItaliëLitouwenLuxemburgLetlandMaltaNederlandPolenPortugalRoemeniëZwedenSloveniëSlovakijeVlaams GewestWaals Gewest

7. Bovenstaande resultaten dienen gekaderd te worden binnen de context van de COVID-19 pandemie, en zijn dus een mix van zowel evoluties op middellange termijn als het effect van bovenstaande crisis. Concreet is het dus niet eenduidig om goede (minder goede) prestaties toe te wijzen aan een goede (minder goede) economische prestatie dan wel aan de COVID-19 uitbraak.